Niets zeggen, waarom zou je?

Niets zeggen, waarom zou je?

De #MeToo-discussie lijkt gesust. De media hoor ik er niet tot nauwelijks meer over. Behalve de in april ontslagen hoofdredacteur van Vice Benelux, Casper Sikkema, is er voor zover ik weet geen beroemde man recentelijk meer van zijn voetstuk gevallen of troon gestoten doordat de volgende opstond die zei: ‘me too’. Het buitelen, de een over de ander, lijkt gestagneerd.

Is de #MeToo-karavaan van opeenvolgende schandalen als een kreunende locomotief zwaar zwoegend tot stilstand gekomen om nu ergens afgekoeld te staan wachten? Op wat?

Volgens een onderzoek verricht onder de lezers van de NRC vindt de meerderheid dat de seksuele moraal verandert. Zo blijkt dat veel vrouwen opnieuw nadenken over welk gedrag ze van mannen accepteren. En voor sommige mannen is het niet meer duidelijk wat wel en niet ‘mag’.  Maar wat betekent dit? Zijn we met dit opnieuw nadenken en deze onduidelijkheid over wat wel niet mag in een soort sceptische pose van ‘niet-weten’ gestrand, een denkhouding van universele twijfel?

Een irritant onderwerp

Feminisme: ‘Het is een irritant onderwerp, vooral voor vrouwen en bovendien is het niet nieuw. Er is al inkt genoeg verspild aan het gekrakeel rond en om het feminisme, laten wij er dus verder maar over zwijgen.’ Dit schreef de filosoof Simone de Beauvoir in De Tweede Sekse. En wees nou eerlijk, denk jij dit ook niet weleens? Moe van de discussie kijkend naar het zoveelste rondetafelgesprek op tv – de Pauws, Jineks en Van Nieuwkerken. Het leidt nergens toe en met een stem in je hoofd die zegt: kom op, het is nu wel klaar. Toch wil ik aan jou als lezer eerst nog wat vragen: hoe verhoud jij je tot een ander?

Durf jij het aan?

De filosoof Sartre gaf ons de wijsheid dat de mens geheel en al vrij is. Als vrij mens kan je deze vrijheid dus ter hand nemen. Deze vrijheid gaat echter wel gepaard met verantwoordelijkheid. Durf jij het aan? Met angst en vrees voor het oordeel van de ander niet alleen opstaan en ‘me too’ zeggen maar vervolgens ook verantwoordelijkheid nemen? Het nemen van deze verantwoordelijkheid noem ik women’s agency. Vrij vertaald: vrouwelijk actorschap.

Bij women’s agency spreken vrouwen hun eigen stem en doen zij wat zij echt willen doen. Het gaat om het ontwikkelen van de capaciteit om individuele keuzes te maken en te handelen. Ook gaat het om vaardigheden. Vaardigheden waarmee vrouwen zich verrijken met zelfkennis, hun emancipatoire potenties uitbreiden, en zij zichzelf definiëren in hun eigen termen en handelen in overeenstemming met hoe zij hun eigen identiteit begrijpen. Deze capaciteit en deze vaardigheden – die dus toebehoren aan women’s agency – brengen de stemmen van de vrouw in overeenstemming met hun individuele identiteiten en hun levens.

Samengevat: women’s agency zorgt ervoor dat vrouwen spreken in hun eigen termen — zij spreken hun eigen stem.

Terug naar de vraag: hoe verhoud jij je tot een ander? Stel je nu eens voor: de ander, dat is niet degene waartegen jij je verzet, degene waartegen je opstond en tegen wie je zei ‘me too’. Daarvoor in de plaats kijk je in de spiegel. Of kijk je naar vrouwen, dat kan ook. Wat gebeurt er als je je verhoudt tot deze nieuwe ander, en jij je positie van verzet verruilt voor een nieuwe verhouding. Oftewel, wat gebeurt er als je niet meer spreekt in de termen van de ander met woorden als ‘me too’, maar daarvoor in de plaats jouw stem in overeenstemming gaat brengen met je eigen identiteit, en je dus je eigen stem gaat spreken?

#WomensAgency

Ik zeg: we weten het wel degelijk. We weten wel degelijk welk gedrag we van mannen accepteren. En we weten ook heel goed wat wel en niet ‘mag’. De vraag is alleen: hoe uiten we dit? En wanneer? Daarvoor stoken we de locomotief weer op, brengen hem hortend en stotend in beweging en vervolgen ons ingeslagen spoor om het station van ‘niet weten’ achter ons te laten.

Ik stel voor #MeToo op te laten volgen door de hashtag #WomensAgency.

Daar waar je vrouwen hun eigen stem hoort spreken, tag je het bericht met #WomensAgency. Share on X

Op die manier zet je een volgende stap – weg uit een denkhouding van universele twijfel. Niet door te zwijgen, maar door een taal te ontwikkelen in eigen termen kun je jouw vrijheid ter hand nemen met de daarbij behorende verantwoordelijkheid. Je laat dan zien wie jij bent, welk gedrag je accepteert en wat wel en niet ‘mag’. Niets zeggen, waarom zou je?

Als je spreekt, vraag jezelf dan af welke stem je spreekt. Spreek je de stem van de ander of spreek je jouw eigen stem die overeenstemt met wie jij bent? Het was 1949 toen De Beauvoir schreef: feminisme, het is een irritant onderwerp. En als je het mij vraagt: inderdaad dat is het. Spreek daarom vanaf nu je eigen stem, tag #WomensAgency.